Pages

poniedziałek, 7 lipca 2025

„Odmiany doświadczenia naukowego” - Carl Sagan


Kosmos i religia?

Carl Sagan jest stałym bywalcem moich półek. Z niecierpliwością czekam na kolejne książki od wydawnictwa Zysk i s-ka, gdzie poruszane są tematy kosmosu i nauk fizycznych czy matematycznych. „Odmiany doświadczenia naukowego” to najnowsza propozycja do lektury, obok której nie mogłam przejść obojętnie.

Wybitny astrofizyk podejmuje próbę odszukania sacrum w bezkresie kosmosu.

Autor z wielką swobodą, a jednocześnie rzeczowo omawia różne tematy ̶ od prawdopodobieństwa chemicznej natury transcendencji, przez kreacjonizm, tak zwany inteligentny projekt, szanse istnienia życia na innych planetach i ryzyko nuklearnej zagłady naszej planety, po nową koncepcję nauki jako „świadomego kultu”. Imponując niezwykle szerokimi horyzontami intelektualnymi, ilustruje swoje wyjaśnienia przykładami z kosmologii, fizyki, filozofii, literatury, psychologii, antropologii kulturowej, mitologii czy teologii. Pełne humoru, mądre, a czasami wręcz zdumiewająco prorocze obserwacje na temat największych tajemnic wszechświata pobudzają wyobraźnię i ukazują majestat życia w całej pełni.

Carl Sagan uchodzi za jeden z największych autorytetów naukowych naszych czasów. Odmiany doświadczenia naukowego to zbiór wykładów wygłoszonych na uniwersytecie w Glasgow wydany w dziesiątą rocznicę śmierci autora przez jego żonę i wieloletnią współpracowniczkę Ann Druyan.*

„Odmiany doświadczenia naukowego” to książka, która jest zbiorem wykładów Carla Sagana, a wszystkie te tyczą się oczywiście kosmosu i tego, co o nim wiemy, ale też boga. Jest to dość ciekawa lektura, ponieważ Sagan prowadzi rozdziały naukowo, ale gdzieś w nich zawsze stara się naciągnąć je do wiary. Ale żeby nie było łatwo, tutaj nie ma słów „bóg nie istnieje”. Nic z tych rzeczy. Carl Sagan pokazuje jasno, czarno na białym, że nie ma żadnych fizycznych dowodów na istnienie boga. Podaje za to bardzo dużo dowodów na rozszerzanie się kosmosów, zjadane planety przez gwiazdy i inne ciekawostki z kosmicznego świata, które fani autora, jak i tematu będą znać.

Co więcej, w tej pozycji Sagan daje nam całkiem sporo narzędzi, abyśmy mogli sami przemyśleć naszą wiarę, bądź niewiarę i zrozumieć co prowadzi do tego, że ludzie wierzą w coś, na co nie ma dowodów. Niepodważalnym faktem jest to, że życie ludzkie jest ulotne. Urodzimy się, żeby umrzeć, a jak wykorzystamy czas między tymi dwoma kamieniami milowymi to nasza prywatna sprawa. Autor na stronach swojej książki nic nam nie narzuca. Po prostu daje przykłady, zadaje pytania, które zostają do przemyślenia przez Czytelnika i pokazuje, że nie warto iść za większością. Lepiej myśleć za siebie.

„Odmiany doświadczenia naukowego” to lektura, którą każdy zrozumie inaczej. Jedni mogą poczuć się oburzeni, albo też obrażeni, choć wszystko, co Sagan pisze poparte jest nauką i dowodami, jakie ludzkość osiągnęła. Innych nie dosięgną przemyślenia, a jeszcze inni stwierdzą, że w sumie ma rację i warto zmienić swoje podejście do życia. Jest to jedna z pozycji, która będzie miała różne opinie, bo każdy odbierze ją inaczej. Dlatego nie pozostaje mi nic innego napisać, jak to, że powinniście sami sięgnąć po tę pozycję i ją przeczytać, aby móc we własnej głowie ogarnąć to, co Sagan próbuje przekazać na papierze.

*opis ze strony wydawcy